Sociaal-emotionele ontwikkeling

Rouwproces

Het krijgen van een kind met een beperking, stoornis of (chronische) ziekte is ingrijpend en brengt veel emoties met zich mee. Het verwerken van deze emoties staat gelijk aan een rouwproces. Een rouwproces dat nooit helemaal klaar is en zorgt voor verschillende rouwtaken.

Chronische rouw

Het rouwproces bij het krijgen van een zorgintensief kind is nooit helemaal klaar. Het is vooral zwaar in het begin, maar ook daarna zijn er nog altijd momenten waarop het verdriet komt opzetten. Omdat je een kind ziet van dezelfde leeftijd, dat al zoveel meer kan. Je kind vier wordt, maar niet naar de gewone basisschool kan. Of op een bruiloft, wanneer je je bedenkt dat jouw kind misschien wel nooit gaat trouwen. Daarom wordt het ook wel chronische rouw genoemd.

Rouwarbeid

Het werken aan het verdriet wordt ook wel rouwarbeid genoemd. Het verdriet gaat niet zomaar vanzelf over, dit vraagt om aandacht en zorg. Dat betekent ook dat er soms minder tijd, aandacht en energie overblijft voor andere dingen. Denk bijvoorbeeld aan je werk: naast gewone arbeid ben je nu ook bezig met rouwarbeid. Ook voor het onderhouden van hobby's of vriendschappen kan er minder energie overblijven.

Rouwtaken

Hoe het verdriet eruit ziet en wat er precies voor nodig is om hiermee om te kunnen gaan, is voor iedereen verschillend. Het hangt van allerlei dingen af. Zoals jouw karakter, hoe je omgeving eruit ziet en de dingen die je in het verleden al hebt meegemaakt. Er bestaan wel rouwtaken, die alle ouders helpen om het verdriet een plek te kunnen geven:

1. Het verlies onder ogen zien - Het verlies onder ogen zien is moeilijk en het kan een hele tijd duren. Het gaat om het verlies van allerlei dromen en verwachtingen. Misschien ben je er nog niet aan toe om de gedachten en gevoelens hierover toe te laten. Dit kan je juist helpen om met de situatie om te kunnen gaan en het medische traject rondom je kind te doorstaan. Neem je tijd voor deze rouwtaak en volg je eigen tempo.
2. Ervaren van de pijn - Het ervaren van de pijn is een belangrijk onderdeel van het rouwproces. De pijn kan zich uiten in je lijf, bijvoorbeeld met hoofdpijn, rugklachten of buikpijn. Je kunt moeite hebben om dingen te onthouden, allerlei dingen kwijt raken, of even helemaal niet meer weten waar je bent. Pijn kan zich ook uiten in vermoeidheid en slecht slapen. Of in gevoelens als boosheid, schuld en schaamte. Het zijn allemaal normale reacties, die horen bij het verlies.
3. Aanpassen aan de nieuwe situatie - Met het krijgen van een zorgintensief kind, ziet je wereld er voortaan anders uit. Een speciaal dieet, medicatie en regelmatig ziekenhuisbezoek kunnen voortaan een vast onderdeel zijn van je gezinsleven. Misschien kan je kind niet naar een gewone basisschool. Kan je voortaan niet meer naar drukke verjaardagen, omdat je kind dan overprikkeld raakt. Of word je dagelijks geconfronteerd met vragen en starende blikken van anderen. Er is een nieuwe situatie ontstaan waarin je stap voor stap de weg gaat vinden.
4. Opnieuw leren genieten - Uiteindelijk kun je opnieuw leren genieten van het leven en van je kind. Het accepteren van de beperking, stoornis of ziekte zelf, is een haast onmogelijke taak. Maar je kunt jouw kind wel proberen te zien zoals hij of zij is, en zelfs positieve kanten ontdekken van de situatie. Bijvoorbeeld omdat je andere, mooie kanten van jezelf leert kennen. Je andere ouders ontmoet en nieuwe vrienden krijgt. Of omdat je kind hele mooie en bijzondere eigenschappen heeft.

Deze rouwtaken hebben geen vaste volgorde en zijn nooit helemaal klaar. Situaties kunnen altijd weer voor nieuw verlies en pijn zorgen. Denk aan het krijgen van een medische uitslag, een diagnose, de eerste keer naar de speciale opvang, of een televisieprogramma met een gezin waar alles wel goed gaat.

Hulp vragen

Loop je vast in de rouwtaken of wil je er met iemand over praten? Er zijn verschillende professionals die je hierbij kunnen helpen.