Seksuele ontwikkeling
Menstruatie
Bij de meeste meisjes komt de eerste menstruatie (ongesteldheid) tussen hun 10e en 15e jaar. Door de komst van hormonen is er voor het eerst een eicel gerijpt in de eierstok. Dan is ze vruchtbaar en kan ze zwanger raken. Het is dus voor zowel jongens als meisjes belangrijk om te weten wat het betekent als een meisje ongesteld is.
Wat is menstruatie?
Iedere maand rijpt er bij een vruchtbare vrouw een eicel. Tegelijk met die rijping groeit het baarmoederslijmvlies, zodat een vruchtje kan innestelen. Als die eicel niet door een zaadcel (sperma) bevrucht wordt, komt het eitje naar buiten en wordt het baarmoederslijmvlies afgestoten. Daarbij komt wat bloed mee. Doordat rood een sterke kleur is, lijkt het of het afgestoten slijmvlies helemaal uit bloed bestaat. Laat maar eens een druppel bloed in een beker water vallen: dat kleurt dan al flink roze. Het verlies van het slijmvlies heet menstruatie en duurt drie tot acht dagen.
Kun je de eerste menstruatie zien aankomen?
Bij de meeste meisjes begint twee jaar voor de eerste menstruatie de borstontwikkeling en de groei van schaamhaar.
In het jaar voordat een meisje ongesteld wordt, verandert er veel in haar lichaam: hormonen nemen toe, ze groeit in de lengte en krijgt rondere lichaamsvormen. Dit kost allemaal veel energie. Vaak worden klachten, die het meisje altijd al had, erger in die periode, of dat nu om buikpijn of astma gaat. Menstruatiebuikpijn is er pas bij een echte menstruatie, als de baarmoeder samentrekt om het teveel aan slijmvlies naar buiten te werken. De buikpijn in de maanden ervoor heeft daar niets mee te maken. Deze pijn geeft meer aan dat je dochter moet wennen aan een nieuw lichaam en niet helemaal lekker in haar vel zit.
Soms hebben meisjes een paar maanden voordat ze voor het eerst ongesteld worden last van wat roodbruine afscheiding.
Een bijzondere gebeurtenis
Sommige meisjes kijken uit naar hun eerste menstruatie. Het bevestigt voor hen dat ze een vrouw worden. Anderen zien er juist tegenop. Het is voor meisjes hoe dan ook een bijzondere gebeurtenis.
Voorbereiden
Op deze leeftijd zullen er al veel klasgenoten zijn, die al menstrueren. Vriendinnengroepjes hebben het er vaak over. Als jouw dochter nog niet menstrueert, zorgt dit ervoor dat ze al goed voorbereid is. Maar ze kan ook onnodig bang gemaakt zijn. Vertel haar dus ook zelf over menstruatie en wat ze kan doen als ze bijvoorbeeld op school voor het eerst ongesteld wordt. Leg uit wat er gebeurt in het lichaam van een vrouw en vertel haar over het gebruik van maandverband en tampons. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de pubergids Ongesteld worden van Rutgers.
Als je dochter tegen de menstruatie opziet, probeer haar dan gerust te stellen. Sommige meisjes kunnen vlak voor en tijdens de menstruatie sneller gaan huilen of prikkelbaar en chagrijnig worden. Ook kunnen ze last krijgen van hoofdpijn, buikpijn of pijn in de rug. Je kunt je dochter tips geven tegen menstruatiepijn. Ook hiervoor kun je de pubergids gebruiken.
Menstruatiecyclus
De menstruatie is na de eerste keer niet meteen regelmatig. Soms blijft een tweede menstruatie een paar maanden uit. Pas vanaf 20 jaar krijgen de meeste vrouwen een regelmatige menstruatiecyclus.
In het begin kunnen meisjes last hebben van veel bloedverlies. Sommige meisjes hebben dan ook meer buikpijn dan ze later als volwassen vrouw zullen hebben. Overleg met de huisarts als het zo erg is, dat ze niet naar school of sport kan.
Andere oorzaken voor een onregelmatige of zelfs wegblijvende menstruatie zijn:
- Stress
- Laag lichaamsgewicht
- Forse vermagering
- Een eetstoornis (anorexia nervosa, boulimia)
- Medicijngebruik
- Gebruik van de pil
- Intensief sporten
Uiteraard kan een wegblijvende menstruatie ook betekenen dat je dochter zwanger is. Als je je er zorgen over maakt, kun je het best contact opnemen met je huisarts.
