Seksuele ontwikkeling

Lichamelijke verandering

Al voordat je kind naar de middelbare school gaat, verandert het lichaam. De puberteit komt eraan. Je kind wordt geslachtsrijp. Een jongen is in staat om kinderen te verwekken als hij zijn eerste zaadlozing heeft. Een meisje kan zwanger raken vanaf de eerste eisprong; een paar weken voor haar eerste menstratie dus. Het is verstandig om deze geslachtsontwikkeling met je kind te bespreken. Dit is niet altijd even gemakkelijk. Ook seksuele voorlichting is op puberleeftijd belangrijk, net als praten over voorbehoedsmiddelen.

Geslachtshormonen

De puberteit bij meisjes wordt veroorzaakt doordat de eierstokken geslachtshormonen gaan produceren. Door deze hormonen verandert het lichaam. Dit verloopt meestal in een vaste volgorde. Ook bij jongens zie je veranderingen door geslachtshormonen. Tussen de eerste tekens en de eerste menstruatie of zaadlozing zit wel een paar jaar.

Wat verandert er bij meisjes?

Vanaf ongeveer 10 jaar merk je bij meisjes dat:

de borsten zijn gaan groeien;
er schaamhaar komt;
er okselhaar verschijnt;
het okselzweet gaat ruiken;
de heupen breder worden;
de baarmoeder groeit;
de vagina wit slijm begint af te scheiden;
de menstruatie op gang komt.

Het kan zijn dat de borsten van je dochter links en rechts ongelijk groeien. Daar hoef je je geen zorgen over te maken. Het verschil verdwijnt meestal later, al kan een klein verschil blijven bestaan.

Wat verandert er bij jongens?

Vanaf ongeveer 11 jaar merk je bij jongens dat:

de zaadballen gaan groeien;
de penis langer wordt;
de schouders breder worden;
de stem zwaarder wordt (dit heet 'de baard in de keel krijgen');
er schaamhaar en okselhaar komt;
de baardgroei begint;
het okselzweet gaat ruiken.

Schrik niet als het geslachtsdeel er anders uitziet dan je gewend bent. Zolang je kind geen pijn heeft, hoef je je geen zorgen te maken over het uiterlijk.

Borstgroei bij jongens

De helft van de jongens krijgt in het begin van de puberteit ook te maken met borstgroei. We noemen dit ook wel groeiknoppen. Het komt door hormonen. Je zoon merkt het aan opgezette tepels en een verdikking onder de tepels. Bij jongens met overgewicht komen de groeiknoppen door meer vet nog wat verder naar voren. Zij maken zich hier vaak sneller zorgen om. Ook sommige medicijnen hebben borstvorming als bijwerking.

Je hoeft je geen zorgen te maken als je zoon last heeft van borstvorming. Het is niet gevaarlijk en het verdwijnt meestal na twee maanden tot drie jaar weer. Je kunt je huisarts raadplegen als je je zorgen maakt.

Veranderingen komen niet op gang

Komen bepaalde lichamelijk veranderingen niet op gang? Dan kun je het best advies vragen aan je huisarts of bij de jeugdgezondheidszorg. Als het nodig is zijn er mogelijkheden om de lichamelijke ontwikkeling te stimuleren.

Meer veranderingen

Behalve lichamelijke veranderingen zijn ook de hersenen van je puber volop in ontwikkeling; het puberbrein werkt echt anders dan je eigen volwassen hersenen. Als je daar meer van weet en er rekening mee houdt, is het veel gezelliger in huis.