Fysieke gezondheid

Slecht slapen

Je puber heeft genoeg slaap nodig om zich goed te kunnen ontwikkelen, te groeien en om overdag genoeg energie te hebben. Maar jongeren hebben een andere biologische klok dan volwassenen.

Niet kunnen slapen

Pubers krijgen vanaf ongeveer hun twaalfde jaar een ander slaapritme. Ze hebben 's morgens moeite met opstaan en kunnen 's avonds lang doorgaan. Soms hebben ze moeite met in slaap vallen. Helaas zijn de schooltijden daar niet op afgestemd. Voor veel pubers is het opstaan op schooldagen dan ook een probleem: ze zijn nog te moe. Terwijl hun hersens juist in deze periode van rijping veel slaap nodig hebben. Uitslapen in het weekend kan helpen.

Tips om beter te slapen

Het is bijna onmogelijk om te zorgen dat je puber elke nacht negen tot tien uur slaapt. Je kunt wel samen proberen om een slaaptekort te beperken.

Vertel je kind wat de voordelen zijn van een goede nachtrust en wat de gevolgen zijn van slecht slapen: je presteert minder en raakt sneller gestrest. Dan is het nog moeilijker om in slaap te komen.
Leg uit waarom je kind later moe wordt, maar dat het nog steeds ongeveer negen uur slaap nodig heeft. Als je kind dit begrijpt, snapt het beter dat het slaap tekort komt.
Bedenk met elkaar wat een handige bedtijd is en hoe laat je puber echt gaat slapen. De bedtijd is dan bijvoorbeeld om 22.00 uur, maar je kind gaat om 23.00 uur slapen.
Stimuleer je puber om voor het slapen te lezen of te luisteren naar een luisterboek, in plaats van met de computer of telefoon bezig te zijn. Het licht van beeldschermen remt de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. Ook is het onrustig als er steeds informatie binnenkomt. Je kind slaapt dan niet makkelijk in. Adviseer je kind anderhalf uur voor bedtijd alle digitale apparaten uit te doen. Het is beter om de telefoon of de tablet niet in de slaapkamer te laten.
Zorg voor een comfortabele slaapkamer die rustig en donker is. De beste temperatuur voor een slaapkamer ligt tussen 16 en 18 °C.
Stimuleer je kind om te sporten. Beweging overdag bevordert een goede nachtrust. Maar laat je kind niet te laat in de avond sporten. Het duurt namelijk altijd even voordat je dan in slaap valt.
Laat je kind 's avonds geen dranken drinken waarin cafeïne zit. Dus geen koffie, thee, Ice-tea, cola, chocolademelk of energydrinks.
En vooral: laat je kind uitslapen wanneer dat mogelijk is, want een puber heeft meer slaap nodig dan dat hij op schooldagen krijgt. Bijslapen in het weekend helpt. Maar leg je puber uit dat het beter is om niet meer dan twee uur later dan normaal op te staan. Anders bestaat de kans dat je ritme te veel verschuift.

Conflicten over bedtijd

Soms is het lastig om met een puber te praten. Het helpt vaak niet als jij zegt wat goed voor je kind is. Veel pubers vinden tot laat op zijn en 'moe zijn' stoer. Als ze 's avonds laat nog op Instagram of WhatsApp zitten, zien hun vrienden dat ook. Met je kind ruzie maken omdat het 's avonds laat nog bezig is met de telefoon, werkt daarom niet. Je kind weet ook best dat het licht van de telefoon slecht is voor zijn of haar slaap. Je kind gaat zijn gedrag alleen veranderen als het zelf gaat zien en voelen dat goed slapen grote voordelen heeft. Als je uitgerust bent, gaan dingen makkelijker en voel je je beter.

Geen melatonine zonder doktersadvies

Blijft slapen, ondanks alle tips hierboven, een probleem? Dan heb je misschien al eens nagedacht over het gebruiken van melatonine. Melatonine is een lichaamseigen stof die ervoor zorgt dat je in slaap kunt komen. Sommige jongeren hebben een tekort aan deze stof en komen hierdoor moeilijk in slaap. Extra melatonine kan dan helpen, maar alleen wanneer het in de juiste dosering en op het juiste tijdstip wordt gegeven.

Kinderartsen raden af om melatonine zonder doktersadvies te gebruiken. Het is belangrijk om er eerst achter te komen of het om een melatoninetekort gaat. Er kunnen ook andere redenen zijn waardoor het inslapen niet goed lukt. In dat geval kan melatonine juist voor meer klachten zorgen en kunnen de problemen blijvend worden. Bespreek het gebruik dus altijd met een arts, ook al is het vrij verkrijgbaar bij de drogist.

Jeugdarts

Je kunt ook contact opnemen met de jeugdarts van de Jeugdgezondheidszorg, die is verbonden aan de school van je kind. De jeugdarts kan samen met jullie nagaan waar het probleem ligt. Hij of zij kan hier vervolgens begeleiding bij geven of andere hulp inschakelen.