Sociaal-emotionele ontwikkeling

Angst

Iedereen is wel eens bang, bijvoorbeeld voor het donker of om uit logeren te gaan. Of voor een presentatie op school. Dat is heel normaal. Als je angstig bent of schrikt, reageert je lichaam. Je hart klopt sneller en je gaat sneller ademen. Soms wil je vluchten of je verstijft helemaal. Dit zijn natuurlijke reacties op gevaar. Het wordt natuurlijk vervelend als je je vaak angstig voelt.

Schaam je niet, weg met het taboe

Veel jongeren hebben wel eens last van angstgevoelens. Toch praten de meeste jongeren er niet makkelijk over. Rondom angst hangt een taboe. Misschien schaam je je of denk je dat je de enige bent met angst. Het kan ook zijn dat je jezelf niet serieus neemt of dat je vindt dat je je aanstelt.

De gevolgen van angst

Als je veel last hebt van angstgevoelens, kan dat je leven erg beïnvloeden. Angsten zijn vaak heel lastig in het dagelijks leven. Je durft bijvoorbeeld niet meer naar school of naar je werk, omdat je bang bent voor hartkloppingen. Blijf er niet te lang mee doorlopen. Hoe eerder je er bij bent, hoe groter de kans dat je klachten minder zwaar worden.

Wat kun je doen om je angst te overwinnen?

• Praat over je angst met iemand die je vertrouwt, bijvoorbeeld met je ouders, een vriend of vriendin, of een docent op school.
• Als je de angst voelt opkomen, probeer jezelf dan via ademhalingsoefeningen of ontspanningsoefeningen rustig te krijgen. Je huisarts of bijvoorbeeld je gymleraar kan je helpen om die te leren. Het beste kun je daarvoor even naar een rustig plekje gaan.
• Je kunt ook bellen met de Kindertelefoon om over jouw angsten te praten. Op Kindertelefoon.nl kun je ook chatten. Ben je ouder dan 18, kijk dan op Allesoké.nl of bel 0800-0450.
• Praat erover met je huisarts. Die heeft zwijgplicht en mag dus niet doorvertellen wat jij hebt verteld. De huisarts kan je zo nodig doorverwijzen naar iemand die gespecialiseerd is in het helpen van jongeren.

Paniekaanval

Soms kun je zo bang zijn, dat je een paniekaanval krijgt. Bij een paniekaanval heb je bijvoorbeeld last van hartkloppingen, zweten, trillen, het gevoel dat je stikt, buikpijn, misselijkheid, duizeligheid of het gevoel dat je los van jezelf raakt. Vaak ga je te snel of te diep ademhalen. Dit noem je hyperventilatie. Hierdoor voel je je nog beroerder. Ademhalingsoefeningen helpen je om weer rustiger te worden. Als je ergens zo bang voor bent dat je paniekaanvallen krijgt, heb je misschien last van een angststoornis.

Wat is een fobie?

Een fobie is één van de angststoornissen. Je kunt voor heel gewone dingen een fobie hebben. Een bekende fobie is claustrofobie: angst voor kleine ruimtes. Maar je kunt ook een fobie hebben voor sociale contacten, muizen, vuil of op straat lopen. Als je een sociale angststoornis hebt, ben je altijd erg bang voor de reactie of de kritiek van andere mensen.

Waar komt de angst vandaan?

Het is niet altijd duidelijk waar een angstprobleem precies vandaan komt. Soms heeft je angst te maken met iets heftigs wat je eerder in je leven hebt meegemaakt. Dan kan het zijn dat je een trauma hebt. Als de herinnering aan de gebeurtenis vaak (dag en nacht) terugkomt, je snel schrikt en boos wordt, heb je mogelijk een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Het is belangrijk om met je klachten naar de huisarts te gaan.

Als een vriend angst heeft

Merk je dat een vriend of vriendin slecht slaapt, zich terugtrekt of last heeft van angsten? Vraag hoe het gaat. Zeg niet dat je het begrijpt, als dat niet zo is. Angsten zijn lastig om te begrijpen. Iemand die last heeft van angst, weet vaak zelf dat het niet nodig is om bang te zijn, maar voelt die angst wél. Je helpt je vriend of vriendin het best door te luisteren en er voor hem of haar te zijn.

Tips

Jongeren geven elkaar de volgende tips, als je last hebt van angst:

• Praat over je angst.
• Blijf er niet mee rondlopen. Zoek hulp als je als je last hebt van angst. Dat is absoluut niet raar! Er zijn professionals die je kunnen helpen.
• Heb je last van paniekaanvallen? Zorg dat je ze herkent en probeer uit te zoeken wat jou helpt om je te kalmeren.
• Komt de 'wat als..' angst bij jou vaak terug? Schrijf je angsten eens op. Dit kan opluchten en misschien kun je het op die manier een beetje loslaten. Schrijf niet te lang, vijf minuten is vaak al genoeg.
• Heb je vooral angst om te falen voor toetsen? Dan heb je misschien faalangst.

Kijk ook eens bij:

• Dip of depressie? Hoe ga ik daarmee om?
• Hoe kan ik beter met stress omgaan?
• Ik voel me onzeker. Wat kan ik daaraan doen?
• heyhetisoke.nl. Dat is de website van de overheid over angststoornissen. Hier vind je veel ervaringsverhalen en tips.
• Brainwiki.nl. Hier vind je meer informatie over angststoornissen en de behandeling ervan.